Progressieve retina atrofie (PRA)
voortschrijdende verslechtering van het netvlies
Progressieve retina atrofie (PRA) is een aandoening waarbij het netvlies verslechtert. Er zijn meerdere vormen van erfelijke PRA. Bij sommige vormen gaat de verslechtering van het netvlies erg snel en is een kat binnen enkele maanden na de geboorte blind. Bij andere vormen ontstaat de blindheid geleidelijk. De meeste katten zijn op de leeftijd van 5 jaar geheel blind. Diverse PRA-vormen zijn in grote mate rasgebonden.
Een DNA-test kan de volgende uitslagen geven:
N/N = de kat is niet ziek en de genen zijn vrij van PRA
N/K = de kat is niet ziek maar draagt PRA op de genen
K/K = de kat draagt PRA op de genen en zal vroeg of laat symptomen gaan vertonen en ziek worden.
Diagnose
De voorlopige diagnose wordt door een dierenarts gesteld op basis van het oogonderzoek. Met een specialistisch oogonderzoek bij de veterinaire oogspecialist kan de diagnose met zekerheid worden gesteld. De oogarts kan vaststellen hoe ver de blindheid op dat moment gevorderd is.
Er zijn DNA-testen voor deze aandoening beschikbaar, waardoor het mogelijk is om al vóór de verschijnselen ontstaan, vast te stellen of de kat aan de aandoening lijdt. Door middel van deze DNA-testen en een goed fokbeleid kan de ziekte voorkomen worden.
Behandeling
Er is geen behandeling mogelijk. Blinde katten kunnen zich over het algemeen goed redden in huis zolang er geen dingen verplaatst worden. Er zijn zelfs gevallen bekend waarbij de eigenaar er geen idee van had dat de kat al jaren blind was.
Fokken en PK-Def
Bij rassen die met een erfelijke afwijking te maken hebben, is het van belang te voorkomen dat de erfelijke ziekte zich verder verspreidt in volgende generaties. Dat betekent dat de fokkers samen, en elk afzonderlijk, een beleid moeten inzetten dat erop gericht is om de verspreiding binnen het ras en binnen de lijnen tegen te gaan.
Met de beschikbaarheid van DNA-testen zoals de test op PK-Def kan dat. Elk dier met de defecte erfelijke aanleg heeft daarnaast natuurlijk ook goede en belangrijke genen. Bij de nakomelingen van een belangrijk fokdier dat over het defecte gen beschikt, kunnen we op zoek gaan naar waardige opvolgers waarin de positieve eigenschappen van dat dier behouden blijven voor het ras. Dragers dienen uitsluitend gebruikt te worden in combinatie met vrije dieren, waarbij alle nakomelingen getest dienen te worden voordat deze in de fokkerij worden ingezet. In de groep van hun nakomelingen vinden we de vrije dieren waarmee de lijn op den duur wordt voortgezet.
| Combinatie | Resultaat | Conclusie |
|---|---|---|
| Drager (N/K) x drager (N/K) | krijg je 25% lijders (K/K) | Die combinatie maak je dus niet. |
| Drager (N/K) x lijder (K/K) | krijg je 50% lijders (K/K) | Die combinatie maak je dus niet. |
| Lijder (K/K) x vrij (N/N) | krijg je 100% dragers (N/K) | Worden niet ziek |
| Drager (N/K) x vrij (N/N) | krijg je 50% dragers (N/K) en 50% vrij (N/N) | Worden niet ziek |